Tocht der tochten

Aaaa, het is te vroeg! 4.45. De wekker? What’s up? Oh ja, we gaan naar Ljouwert (Leeuwarden). Daar begint hij namelijk. De tocht der tochten. Op 2 januari 1909 voor het eerst gereden. Het is nu 11 februari 2012, en hoewel hij officieel is afgelast hebben onze soldaten toch niet voor niets het ijs staan vegen? Op internet kun je lezen waar de zwakke plekken zitten. Wij lezen dit als: toeschouwers blijf alsjeblieft weg, schaatsers, KOM NAAR FRIESLAND! Ik ben dan geen schaatser, maar wel Nederlander. We hebben het over de tocht der tochten en er is ijs en… ik ben in Nederland. Jaren heb ik gedreigd dat ik zou terugkomen als hij er zou zijn. Het was niet nodig ik ben er nu! Samen met Bert, een klimgenoot uit Wageningen die de tv-kijkers onder jullie kennen als de wetenschapper die het ijs dikker kan maken. Prime time uitzendtijd kreeg hij, ja, Nederland is gek geworden!

Bert heeft op google earth een plekje gezien waar je de auto goed neer kan zetten. Het is daar vast niet druk. Uhu… 7 uur ’s morgens is DAT plekje de place to be! Heel veel mensen, tv ploeg. Yes! Wij zeggen: ‘it giet oan!’

Via Snits (Sneek) gaat het naar Drylts (Ijlst). Hier heeft Bert ervoor gezorgd dat er een brug minder te klunen is. Vol trots laat hij zien waar hij CO2 blokjes onder het ijs heeft geïnjecteerd. Life gefilmd. Met z’n allen kunnen we er nu onder door. Mijn knieën zijn dankbaar voor de CO2 blokjes. Argh, wat een boel lage bruggetjes. Klunen. Au, m’n knieën, weer zo’n laag bruggetje. Maar ohh, wat prachtig. De zon is ondertussen opgekomen en de rest van Friesland komt ook het ijs op. We schaatsen rustig naar Sleat(Sloten). Om ons heen zijn veel rustig schaatsende mensen met rugzakje, allemaal gaan we dezelfde kant op.. (I know where you’re going :)!) Slotermeer, hoe wijds! Prachtig! Het rondje in Sleat is gezellig. Overal mensen, oude huisjes en chocolademelk. In Balk zou het ijs slecht zijn, maar het valt ons mee. De Luts gaan we door, valt ons alles mee. Ongelovelijk, we zijn dus echt hier! Starum (Stavoren), 66 km van Ljouwert. 66 nog maar. Auw, m’n voetjes doen pijn. Maar de prachtige boten langs de kant van het ijs doen dat even vergeten. Moeten we over het IJsselmeer? Nee, we kunnen via een slootje langs de dijk. Hylpen (Hinderlopen), is dit echt een stad? Even met m’n ogen geknippert enuh… we zijn er weer uit.

Over erg kleine smalle slootjes gaat het. Kamikaze kinderen besluiten ineens over te steken, moeders met kinderwagens schaatsen gestaag en behoorlijk in de weg. Bert haalt in in een bocht en ik ben 20 minuten later pas weer bij. Volgens Bert gaan we naar Borkum. Borkum? Of Bolsward? Nee Workum of Warkum voor de Friezen onder ons. Met dichtgevroren kaken valt het niet mee om hier over te praten. Die boterham met kaas kauwen gaat trouwens ook niet meer. Auw m’n voetjes. Even zitten. Even maar. En een slokje drinken. ‘Schaats je gewoon, of doe je DE tocht?’ vraagt de vrouw naast me. Ik lach, ‘DE tocht!’ We staan weer op en waggelen de eerste meters op pijnlijke voeten voor we weer opgang komen. Hebben we net die mannen uitgelachen, ons vergaat het opgang komen niet beter. Op naar Boalsert (Bolsward). En ja, Borkum is een eiland van Duitsland en ligt enigszins uit de route. Ander keertje. In de kano misschien? Joehoe, 100 km! We zijn er bijna (hum).

Op naar Harns (Harlingen). Vandaar gaat de boot toch? Ja, maar niet naar Borkum. Naar Terschelling en Vlieland. Maar daar gaan we niet heen hoor. We liggen nog op schema, half 10 aankomen is de planning, dat is te doen. Maar dan, klunen. En niet even een bruggetje over. Nee, 250 meter. Hum. Dan nog over de grote sluisdeuren klunen. Verder gaat het. Op naar Frjentsjer (Franeker)! Maar ow jee, wat is dat? Het ligt wordt minder en de zon gaat al onder. Oeps!

Het is echt een giga enorm heel erg lang ver eind naar Bartlehiem. Kleine slootjes met ongeveegde scheuren, er komt geen eind aan. Voor en achter ons mensen met lampjes op hun hoofd. Af en toe hoor je het ondertussen welbekende AAAAAA BOEM AU. Een scheur. Soms zijn wij het, soms zijn zij het. Russische roulette. We hebben ondertussen onze groep uitgebreid. Met z’n 3en kachelen we verder. Auw m’n voeten. AAAAAA BOEM AU m’n knieën. Grumbel scheuren Grumbel. Honger! Au, m’n voeten! We schaatsen onder een bruggetje door en een vrouw roept naar ons dat het nog maar 10 km is naar Bartlehiem. ‘Succes’ roept ze. Bij -7 in het donker op een brug mensen toeschreeuwen. Dat geeft moed, De Tocht leeft!

Eindelijk. We durven het amper te geloven en vragen het nog maar eens. Ja, dit is echt Bartlehiem! Wiehoo! Eten! Warme chocolademelk! Gewicht van die voeten! Na 10 minuten gaat het weer door. Naar Dokkum (Dokkum (origineel he)). De weg naar Dokkum is goed geveegd. Dat hadden we wel verdiend na al die scheuren. Mensen staan ons toe te juichen, het geeft moed. Wat fantastisch. Wat moet dat tijdens de echte tocht een fantastisch gevoel zijn geweest voor de schaatsers, al die bemoedigende woorden. Maar alle Friezen die we onderweg tegen zijn gekomen, fantastisch. Die oude man op die brug. De 2 hangjongeren die besluiten bij de klunplek te gaan hangjongeren om vermoeide schaatsers te ondersteunen bij het weg overstrompelen. We krijgen nog snel wat drinken toegestopt. Ik wordt er bijna emotioneel van. Bijna, want ik ben eigenlijk gewoon te moe.

Weer terug in Bartlehiem. Hoi, zijn we weer. Hoe ver nog. Echt? Oh, dat valt mee. Ineens een grote lamp op het ijs. Het is 23:15 en flink koud. Er staat hier dus gewoon een man om te vertellen dat we hier moeten klunen. Z’n vrouw en de rest van het dorp staan aan het einde van het slootje en ondersteunen ons. We denken dat we de laatsten zijn, want we zagen geen tegenliggers op de terugweg van Dokkum. Naar Dokkum wel, veel groepjes, lichtjes en vermoeid ‘hoi, succes!’ geroep over en weer. Auw, het laatste klunen is gelukkig voorbij. Op naar het laatste stukje. De vermoeidheid maakt het niet beter, en weer ongeveegd ijs met scheuren. AAAAA BOEM. Ben te moe voor de AU. Jaaa, daar in de verte is hij dan. De Bonkevaart. Ljouwert (Leeuwarden). De elfde stad. 23.50 is het en we zijn er. Gehaald! Auw, m’n voeten!!!!!!! Ik strompel het ijs af om m’n schaatsen uit te doen en nooit meer aan te doen. Voorlopig niet in ieder geval. Maar nog 1x terug voor een foto.

De elfstedentocht, 200 km, 11 februari 2012. We did it!